Laatste nieuws
Tentoonstelling over De berg van licht
De wintertentoonstelling in het Louis Couperus Museum staat volledig in het teken van Couperus' roemruchte historische roman over het leven van Heliogabalus. De decadente Romeinse keizer, die heerste van 218 tot 222 na Christus, zag men lange tijd als de verpersoonlijking van het verval van het Romeinse rijk. Geschiedschrijvers beschuldigden hem van monsterlijke wreedheden, ontaardheid en heiligschennis; een perverse gek die zijn slachtoffers liet castreren en als eunuchs in zijn harem plaatste, en zijn gasten tijdens orgieën deed stikken in een regen van rozen. Ook zou hij pasgeboren babies hebben laten slachten om in hun ingewanden de toekomst te kunnen lezen. Deze wreedheden, zijn exotische religie en het huwelijk met zijn wagenmenner worden door Couperus in De berg van licht met smaak opgediend. De driedelige roman (1905-6) werd bij verschijnen dan ook als uiterst schokkend ervaren.
Uitgelicht
Het type van de ‘breekbare man’ komt vooral voor in verhalende teksten van Louis Couperus, maar ook in romans, novellen en verhalen van auteurs als Frans Coenen, Marcellus Emants en Johan de Meester. Deze schrijvers presenteren dit karakteristieke verhaalpersonage op een opmerkelijk overeenkomstige wijze, zowel wat betreft de beschrijving van zijn uiterlijk en innerlijk als wat de manier aangaat waarop hij in hun verhalen functioneert.
Rond 1900 dient zich een nieuwe richting aan in de Nederlandse literatuur. Het naturalisme van Zola heeft inmiddels school gemaakt, maar schrijvers als Van Eeden, Van Deyssel en Henriette Roland Holst slaan andere paden in, op zoek naar een onzichtbare, hogere werkelijkheid. Critici uit die tijd spreken over een nieuw-mystieke mode in de literatuur. Ook Couperus werd door deze nieuwe richting beïnvloed. Vooral Maurice Maeterlinck heeft zijn sporen nagelaten in het werk van de auteur.
'Uiteindelijk is dat de grondtoon van Couperus' adembenemende oeuvre: het vergeefse streven naar geluk, de onverbiddelijke vergankelijkheid van alles. Alleen schoonheid schept de illusie dat je daar aan kunt ontsnappen – heel even.'
'De berg van licht is het woord-geworden orgasme. Krankzinnig, al die neologismen waarvan vooral 'lustkreunen' mij altijd is bijgebleven. Ik heb het er weer bij gepakt en nu ik er doorheen blader, moet ik opeens aan een bekende hedendaagse Nederlandse auteur denken.'
Over het Louis Couperus Genootschap
Het Louis Couperus Genootschap werd in 1993 opgericht om liefhebbers van het werk van
Louis Couperus (1863-1923) bijeen te brengen en wetenschappelijk onderzoek naar het leven en het oeuvre van de auteur te stimuleren. Het Genootschap organiseert elk jaar lezingen, voorstellingen en andere activiteiten, waarbij het leven en werk van Couperus centraal staan. U steunt het Genootschap, dat niet wordt gesubsidieerd, voor slechts 2,10 euro per maand!
Lees verder >>
Nieuws
Van jonge mensen, de dingen, die nog komen gaan… Door Peter Hoffman Een heuse rel rond Couperus, wie had dat anno nu nog verwacht? Aanleiding is het initiatief van neerlandica Michelle van Dijk om Van oude menschen, de dingen die voorbij gaan… te hertalen, om zo Couperus’ beroemde roman weer toegankelijk te maken voor jonge lezers. En dat is hoognodig volgens haar, want zijn proza is ‘veel te bloemrijk voor deze moderne tijd, met zijn herhalingen, de neologismen, de gallicismen, de puntjes… de uitroeptekens!! Maar dat wat nog het meest afwijkt van onze taal nu, is de zinsvolgorde (-lengte ook, ja). En geloof me, dat is dus iets waar een jonge lezer over struikelt’. Eerst even iets over het misverstand dat Couperus’ taalgebruik en stijl mettertijd zou zijn ‘verouderd’. De waarheid is dat Couperus’ manier van schrijven al ouderwets en ingewikkeld werd bevonden voordat zijn paarse inkt goed en wel was opgedroogd. En niet alleen door scholieren. Lees een willekeurige recensie van zijn werk uit die tijd, en je stuit steeds weer op dezelfde bezwaren: ‘de gemaaktheid van stijl en woordenkeus’, ‘het kwistig gebruik van Fransche uitdrukkingen’, ‘opzettelijke gekunsteldheid’, ‘verwrongen zinsconstructies’, enzovoort. Wat dat aangaat had Van Dijk honderd jaar geleden al aan de slag gekund. |